Organisatie
Het programma Ruimte voor de Rivier 2.0 is een nationaal programma, het Rijk werkt hierin samen met provincies en waterschappen en in afstemming met gemeenten. De stuurgroep RvdR 2.0 besluit daarbij over inhoudelijke en procesmatige keuzes. Deze besluiten worden bekrachtigd in het Bestuurlijk Overleg Ruimte voor de Rivier 2.0 en in het Bestuurlijk Overleg (BO) Water. In het BO RvdR2.0 zijn ook de natuur- en scheepvaartbelangen vertegenwoordigd.
De stuurgroep Deltaprogramma Maas (SDM) en het Bestuurlijk Platform Rijn (BPR) bespreken en besluiten over de afwegingen in de regio. Zij brengen dit vervolgens in de stuurgroep RvdR 2.0 in. In het Directeurenoverleg Rivieren Rijk (DORIR) stemmen de rijksvertegenwoordigers de Rijksinbreng in de stuurgroep RvdR2.0 af, vergelijkbaar zoals dat in de SDM en het BPR gebeurt voor de regionale inbreng. Besluitvorming over de nationale beleidskeuzes vindt uiteindelijk plaats in de ministerraad. Het nieuwe rivierenbeleid wordt geborgd in het Nationaal Water Programma 2028-2033 (NWP). De bestuurlijke tafels van RvdR 2.0 bieden ook een platform om breder het gesprek te voeren over opgaven in het rivierengebied. Alle relevante partijen zitten hier al aan tafel.
Vier werksporen
In het programmateam werken we in vier sporen toe naar besluitvorming in 2026 en verdere uitwerking van de beleidskeuzes tot 2029.
Werkspoor A – voorbereiding nationale beleidskeuzes
In dit werkspoor werken we aan het concretiseren van de beleidskeuzes voor rivierbodemligging en voor afvoer en ruimte tot maatregelenpakketten inclusief benodigde financiering. Voor de beleidskeuze afvoer en ruimte werkt een consortium van bedrijven en kennisinstellingen samen aan een samenhangend onderzoek naar de hoeveelheid ruimte die nodig is, de hoogwaterverdeling en mogelijke maatregelen. Voor de beleidskeuze rivierbodemligging en sedimenthuishouding laten we verschillende onderzoeken uitvoeren om tot maatregelen te komen die de rivierbodem weer op niveau brengen en houden voor de lange termijn.
Werkspoor B - gebiedsuitwerkingen
We onderzoeken gelijktijdig met het ontwikkelen van de nationale beleidskeuzes of en hoe deze beleidskeuzes op regionaal niveau uitvoerbaar en haalbaar zijn. Dat doen we met gebiedsuitwerkingen. De beleidskeuzes worden als werkhypothesen getoetst. Doel is om te ontdekken wat de effecten van de beleidskeuzes zijn op het huidige gebruik in het rivierengebied en de toekomstige ontwikkelingen. Hoe pakken de beleidskeuzes uit op specifieke plekken in het rivierengebied en hoe gaan deze al dan niet samen met al lopende ontwikkelingen? Binnen Ruimte voor de Rivier 2.0 werken we aan twee gebiedsuitwerkingen: het Splitsingspuntengebied van de Rijntakken en de Gemeenschappelijke Maas.
Werkspoor C – Ontwikkelen gezamenlijke slagkracht
In dit werkspoor kijken we al vooruit naar de uitvoering. Hoe kunnen we de verschillende opgaven, die we als overheden hebben in het rivierengebied, combineren? En hoe kunnen we als programma blijven leren en verbeteren? Dit is waar het werkspoor zich op richt:
- Het werkspoor richt zich op het stroomlijnen van de programma’s Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) en RvdR2.0. Dit zijn allemaal programma’s in het rivierengebied die op plekken mogelijk in samenhang opgepakt kunnen worden, qua programmering, financiering en verantwoording. Denk bijvoorbeeld aan het combineren van rivierverruimende maatregelen (RvdR 2.0) met natuurontwikkeling (PAGW) en/of dijkversterking (HWBP). Soms wordt ook een combinatie gemaakt met bijvoorbeeld recreatie (fietspad, wandelpad). Dergelijke projecten worden uit verschillende bronnen gefinancierd en dit kan efficiënter. Daarom kijken we hoe we dat op een andere manier kunnen organiseren.
- We werken, naast het zoeken naar slimme combinaties, ook aan afspraken tussen de betrokken partijen om in die programma’s beter samen te werken. Dit noemen we het spelregelkader voor Integraal Gebiedsgericht Samenwerken. Dit moet voorkomen dat we in de uitvoering bijvoorbeeld veel tijd en geld kwijt zijn met het bepalen wie wat betaalt en wie waarvoor verantwoordelijk is. Dat proberen we eerder te regelen. Die spelregels kunnen bijvoorbeeld gaan over bestuurlijke samenwerkingsovereenkomsten, afspraken over publiek-private samenwerkingen of voorstellen over financiering. Zo ontwikkelen we vanuit de overheidsprogramma’s gezamenlijk slagkracht.
- Tot slot voert werkspoor C ook ambtelijke en bestuurlijke gesprekken over leerervaringen en verbeterpunten, die binnen de bovenstaande producten zijn opgedaan. Door steeds met elkaar de nieuwe werkwijze van Integraal Gebiedsgericht Samenwerken te doorgronden, wordt deze vanzelf algemeen gedachtegoed.
Werkspoor D – internationale samenwerking
Als programma Ruimte voor de Rivier 2.0 stemmen we actief af met onze buurlanden en internationale organisaties die betrokken zijn bij het beheer en beleidsontwikkeling in het Maas- en Rijngebied. Dit doen we bijvoorbeeld in internationale rivierencommissies, via bestaande Nederlandse vertegenwoordiging in internationale rivierencommissies (ICBR, AGHW, IMC, VNBM), EU-werkgroepen en (in)formele grensoverschrijdende overleggen. Ook hebben we nauw contact met Vlaanderen voor de gebiedsuitwerking Gemeenschappelijke Maas.
Omgevingsmanagement
RvdR2.0 is een nationaal programma, de ‘omgeving’ is daarom heel groot en divers. Het programma bevindt zich nog in de beleidsvormende fase, er gaat voorlopig nog geen schop de grond in. De keuzes die we in 2026 maken, gaan over het hele riviersysteem en moeten daarna nog uitgewerkt worden in concrete maatregelen. We zijn momenteel dus nog niet op perceel-of straatniveau in gesprek met de omgeving. In deze fase zitten vooral maatschappelijke organisaties en medeoverheden aan tafel.
Wel gaan we met de omgeving in gesprek over een aantal onderwerpen, zoals de ruimtereserveringen en de ruimtedruk in het rivierengebied. De participatie met belanghebbenden is sterk gekoppeld aan het besluitvormingsproces. Dat betekent dat we participatiemomenten organiseren voorafgaand aan besluitvormingsmomenten. De resultaten van die momenten geven we mee aan bestuurders. Die informatie leggen we naast de resultaten van alle lopende onderzoeken.
Ondertussen vinden er ook veel (kennismakings)gesprekken plaats met de omgeving. Die gesprekken dienen als graadmeter om de bedachte aanpak te toetsen in de praktijk. We betrekken partijen langs de Rijntakken en de Maas in samenwerking met de Deltaprogramma’s Rijn en Maas. De beide Deltaprogramma’s werken al jaren met zowel overheden als maatschappelijke organisaties samen. Dit doen ze nu ook weer voor de herijking van hun eigen voorkeursstrategie.
Programmateam
Marieke Hofstra | Pogrammamanager Floor van der Heijden | Programmasecretaris Koen van Bezu | Omgevingsmanager Ytsen Deelstra | Spoortrekker A Marco Taal | Spoortrekker A Christine Jansen | Spoortrekker B Tom Radstaak | Spoortrekker B Lyndy Volkers | Spoortrekker C Erik Meis | Spoortrekker D Pascal Lamberigts | Coördinator Deltabeslissing Rijn-Maasdelta
Meer informatie over Ruimte voor de Rivier 2.0?
Vul het contactformulier in.