Het programma Ruimte voor de Rivier 2.0 is breed, daarom is het programma opgedeeld in verschillende werksporen. In werkspoor C werkt Lyndy Volkers samen met haar team aan het ontwikkelen van gezamenlijke slagkracht. In dit artikel maak je kennis met hun werk. Ze stroomlijnen onder andere de afstemming tussen verschillende programma’s. Daarnaast ontwikkelen ze verbeterde spelregels voor het voorbereiden en daadwerkelijk uitvoeren van integrale rivieropgaves.
Er wordt in Nederland steeds meer vanuit een integrale blik gekeken naar gebieden. Het kan gaan om integrale rivierprojecten of projecten van een grotere geografische aard. In dat geval is er sprake van meer integrale gebiedsontwikkelingen in het rivierengebied. We noemen deze beide projecten samen de integrale rivieropgaven. Rivierprojecten omvatten steeds meer een combinatie van opgaven, zoals rivierverruiming, dijkversterking en verbetering van de ecologische waterkwaliteit. Soms worden deze opgaven gecombineerd met andere gebiedsontwikkelingen. Een goede ontwikkeling, maar de praktijk kan weerbarstig zijn.
Zo zien we dat de verschillende opgaven die samenkomen, vaak elk een eigen doelstelling hebben en afzonderlijk worden gefinancierd vanuit één of meerdere programma's (Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) en Ruimte voor de Rivier 2.0 (RvdR 2.0)). Uit onder andere de pilots van Integraal Riviermanagement (IRM) blijkt dat deze sectorale aansturing vanuit de verschillende programma’s een integrale aanpak in de weg kan zitten. Hierdoor neemt het risico op vertraging binnen de projecten toe en gaan samenwerkingspartners integrale samenwerking soms zelfs liever uit de weg. Als gevolg kan de focus terugschuiven naar sectorale doelstellingen. En dat zou zonde zijn.
Kansen in de samenwerking
Er ligt een kans om als programma’s samen met het Rijk en de Rijn en Maasregio’s samenhangende keuzes en goede afspraken te maken. Daarom gaat werkspoor C binnen het programma RvdR 2.0 aan de slag met het ontwikkelen van gezamenlijke slagkracht. Dit houdt in dat werkspoor C eerst binnen het Rijk aan de slag gaat en bepaalde Rijksaangelegenheden binnen het HWBP, PAGW en RvdR 2.0 stroomlijnt. Verder ontwikkelt het werkspoor een spelregelkader voor Integraal Gebiedsgericht Samenwerken. Hiermee kunnen doorlooptijden van processen worden verkort en overheidskosten bespaard.
Werkspoor C werkt aan drie producten:
- Het stroomlijnen van de programma’s PAGW, HWBP en RvdR 2.0. Het doel is om de afstemming tussen de programma’s beter te organiseren op het gebied van financiering, programmeringen en verantwoordingsvereisten. Werkspoor C kijkt naar integrale opgaven vanuit RvdR 2.0 in samenhang met de opgaven vanuit HWBP en PAGW. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het vormen van één gezamenlijke planning in een bepaald gebied of aan het opstellen van één type formulier waarmee integrale opgaves hun verantwoording naar de opdrachtgever afleggen.
- Het opstellen van een spelregelkader Integraal Gebiedsgericht Samenwerken. Het team ontwikkelt verbeterde spelregels voor samenwerking. Het gaat hier bijvoorbeeld om afspraken of richtlijnen voor het opstellen van een goede samenwerkingsovereenkomst of voor het betrekken van andere partijen in een gebied bij eigen doelstellingen. De afspraken over het stroomlijnen van financiering, programmeringen en verantwoordingsvereisten krijgen ook een plek in het spelregelkader. Met dit spelregelkader wil werkspoor C een concrete bijdrage leveren aan het realiseren van de integrale opgaven van RvdR 2.0.
- Het voeren van ambtelijke en bestuurlijke gesprekken over leerervaringen en verbeterpunten, die in bovengenoemde producten zijn opgedaan. Feitelijk gaat het erom dat we op een andere manier met elkaar in het rivierengebied gaan samenwerken. Door de nieuwe werkwijze van Integraal Gebiedsgericht Samenwerken steeds met elkaar te doorgronden, wordt deze vanzelf algemeen gedachtengoed en maken we met elkaar een transitie door.
Leerervaringen ophalen
Om de behoeften voor bovenstaande doelen scherp te krijgen, worden er vanuit werkspoor C diverse mensen die aan integrale rivieropgaven werken geïnterviewd. Zo halen ze leerervaringen op en krijgen zij een breed beeld van behoeften en zaken die in de praktijk werken. Ook de zaken die juist niet werken, zijn leerzaam. Het team verzamelt leerervaringen voor het spelregelkader en bekijkt daarna welk onderwerp wanneer kan worden opgepakt. Dat kan niet altijd direct, omdat bijvoorbeeld onderzoek of juridische aanpassingen meer tijd vragen.
Het doel is om eind 2026 een conceptaanpak op te leveren voor het stroomlijnen van de financiering, programmeringen en verantwoordingsvereisten tussen de verschillende programma’s. Ook is het streven dat er dan een basis ligt voor het spelregelkader. In 2027 en 2028 experimenteert het team in een aantal pilotprojecten met de verbeterde afstemming tussen de programma’s. Dan krijgt de definitieve aanpak steeds meer vorm. Uiterlijk in 2029 stelt werkspoor C een definitief spelregelkader op. Het spelregelkader wordt uiteindelijk in de uitvoeringsfase van RvdR 2.0 gebruikt. De uitvoeringsfase start nadat de beleidskeuzes definitief zijn.
Het team van werkspoor C
Het kernteam van werkspoor C bestaat uit Lyndy Volkers, Cédric Cortenraad, Marlou Buist, Kaj Swaders en Monique Grooten. Lyndy neemt het voortouw binnen werkspoor C. Dat betekent dat zij het overzicht houdt op de vele werkzaamheden van de teamleden en haarzelf. Lyndy zet ook de strategische lijnen uit en bewaakt de dwarsverbanden. Die dwarsverbanden zijn talrijk. Lyndy licht toe: “Een leerervaring die in een interview naar voren komt, kan bijvoorbeeld relevant zijn voor het stroomlijnen van de programma’s én het spelregelkader. Maar deze leerervaring kan ook weer van nut zijn voor andere integrale rivieropgaves. In alle gevallen is het handig om de opgedane kennis te verspreiden, zodat we met elkaar leren van de nieuwe werkwijze.”
Werkspoor C staat bovendien niet op zichzelf binnen het programma RvdR 2.0. Lyndy heeft ook daar zicht op de raakvlakken met de andere werksporen. Maar toen Lyndy begin dit jaar startte met werkspoor C, heeft zij zich eerst gebogen over een koers. Lyndy: “Door de koers werd duidelijk waar werkspoor C zich de komende tijd op zou richten, welke producten we wanneer gaan opleveren en hoe de verschillende onderdelen van werkspoor C zich tot elkaar verhouden.”
Werkproces en afstemming
Het werkproces van werkspoor C is niet vooraf in beton gegoten, maar beweegt mee met de ontwikkelingen binnen en buiten RvdR 2.0. “We noemen dat een adaptieve aanpak, maar wel één die vooraf bepaalde doelen heeft gesteld. We waaien namelijk niet met alle winden mee!” Om gezamenlijke slagkracht te creëren, vindt er veel afstemming, visievorming en besluitvorming plaats met stakeholders in de regio, met de andere ministeries binnen RvdR 2.0 en intern DGWB (IenW).
Daarnaast werkt het werkspoor actief samen met de programma’s HWBP en PAGW om tot een verbeterde stroomlijning tussen de programma’s te komen en het spelregelkader vorm te geven. Tot slot organiseert het werkspoor een praktijknetwerkdag in januari 2026, waarbij de bovengenoemde partijen uitgenodigd zullen worden om verschillende thema’s binnen werkspoor C te bespreken.
Wil je praten over jouw leerervaringen? Of wil je jouw behoeften voor het stroomlijnen van de programma’s of het spelregelkader met ons delen? Neem dan contact met ons op via het contactformulier.